«Отбасындағы жағдайларда денсаулық мәдениетін тәрбиелеу»

Қостанай қаласы әкімдігінің Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімі «№7 бөбекжай-бакшасы» МҚКК Консультация тақырыбы: «Отбасындағы жағдайларда денсаулық мәдениетін тәрбиелеу» Дайындаған: Дене тәрбиесі нұсқаушысы: Турчев В.В. Қостанай, 2025 ж. Отбасындағы жағдайларда денсаулық мәдениетін тәрбиелеу Денсаулық – баланың толыққанды физикалық және әлеуметтік дамуының негізгі құндылығы және қажетті шарты. Мектепке дейінгі шақта денсаулықтың іргетасын қалап алмай, болашақта оны қалыптастыру қиынға соғады. Баланың денсаулығын сақтау мен нығайту – білім беруді жаңғырту тұжырымдамасының басты міндеті, соның ішінде оның алғашқы сатысы – мектепке дейінгі тәрбие. Адамның ең алғашқы мектебі – отбасы. Ол – бала үшін тұтас әлем, мұнда ол сүюге, шыдауға, қуана білуге, жанашырлық танытуға үйренеді. Отбасынсыз ешбір педагогикалық жүйе толыққанды бола алмайды. Отбасы жағдайында балаға тән эмоционалды-адамгершілік тәжірибе қалыптасады: сенімдер мен идеалдар, құндылықтар, адамдарға және еңбекке көзқарас. Баланы тәрбиелеудегі басымдық – отбасында. БҰҰ құжаттарында («Бала құқықтары туралы Конвенция», «Балалардың өмір сүруін, қорғалуын және дамуын қамтамасыз ету туралы Дүниежүзілік декларация») отбасы қоғамның негізгі ұясы ретінде қарастырылады. Ол маңызды әлеуметтік-экономикалық қызмет атқарады, әсіресе балаларға, қарттарға, мүмкіндігі шектеулі жандарға материалдық, қаржылық және эмоционалды қолдау көрсететін табиғи орта қалыптастырады. Отбасы мәдени құндылықтарды сақтайтын және жеткізетін маңызды орта болып қала береді. Отбасылық тәрбие – ата-аналар мен басқа туыстардың балаға мақсатты ықпал ету процесі. Әлеуметтік, отбасылық және мектепке дейінгі тәрбие өзара тығыз байланыста жүреді. Отбасының айқындаушы рөлі – оның баланың рухани және физикалық өміріне терең ықпал етуінде. Баланың денсаулығын дұрыс тәрбиелеу тек балабақша мен отбасының талаптары бірдей болғанда ғана мүмкін: күн тәртібі, дене белсенділігі, мәдени-гигиеналық дағдылар, қимыл дағдыларының дамуы. Отбасы мен балабақшаның бірлескен жұмысы Отбасы мен балабақша – өзара алмастырмайтын институттар. Олардың міндеті – баланы толыққанды дамыту үшін ынтымақтаса жұмыс істеу. Педагогтар мен ата-аналардың басты мақсаты: ● баланы кішкентайынан салауатты өмір салтына баулу; ● денсаулықты бағалауды үйрету; ● гигиеналық дағдыларды меңгерту. Ата-аналар үй жағдайында балабақшадағы барлық денсаулық сақтау шараларын қолдауы қажет. Негізгі қағидалар: ● Бірлік – балабақша мен отбасы мақсаттары сәйкес болуы. ● Жүйелілік пен сабақтастық – жылдық жоспарға сай жұмыс жүргізу. ● Жеке көзқарас – әр бала мен отбасының ерекшелігін ескеру. ● Өзара сенім мен көмек – ата-аналар мен тәрбиешілердің бір-біріне қолдау көрсетуі. Отбасының рөлі Мықты, дені сау, рухани отбасылар – қуатты мемлекеттің негізі. Отбасы – тұлғаның қалыптасу бесігі. Сондықтан баланы тәрбиелеу қоғам талаптарына сәйкес болуы тиіс. Балабақша педагогтарының міндеті: ● ата-аналарға педагогикалық білім беру; ● балаларды дұрыс тәрбиелеуде қолдау көрсету; ● озық тәжірибені насихаттау. Ынтымақтастық формалары ● Әңгімелер, консультациялар, семинарлар ● Ата-аналар жиналысы ● Бірлескен мерекелер, ашық есік күндері ● Дәрігерлермен кездесулер ● Анкеталар, сауалнамалар ● Ақпараттық стендтер Ата-аналарға денсаулықты нығайтуға арналған жаттығулар кешендері, саусақ ойындары, қимылды ойындар ұсынылады. ________________________________________ Дене белсенділігі Қозғалыс – өмірдің негізі. Қозғалыс аз болғанда бала физиологиялық жетілмей туады. Сондықтан ата-аналар баланың қозғалыс белсенділігін қамтамасыз етуге міндетті. Қазіргі отбасыларда қозғалыс аз: компьютер, теледидар, көлік. Бұл жағдайды тек ата-аналар түзете алады. Ең жақсы бағдарлама да отбасының қатысуынсыз нәтиже бермейді. Ата-аналар тек бақылаушы емес, белсенді қатысушы болуы тиіс. ________________________________________ Қорытынды Балабақша мен отбасының бірлескен жұмысы мына жағдайда нәтижелі болады: ● психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасалғанда; ● мамандар мен ата-аналардың ынтымақтастығы нығайғанда; ● ата-аналар денсаулық сақтау мәселелеріне тартылғанда. Балаларды аурумен қорқытпай, керісінше, дені сау болуға ұмтылыс қалыптастыру қажет. Есте сақтайық: бала тәрбиесі ересектердің үлгісіне байланысты. «Бала үйде көргенін істейді» деген сөз бекер айтылмаған. ✅ Дені сау бала – бақытты отбасының және мықты мемлекеттің кепілі.